معرفی محصولات صنایع دستی در ایران
در میراث فرهنگی هر ملتی، محصولات صنایع دستی جایگاه ویژه ای دارد. در زمان های قدیم، مردم برای برطرف کردن نیازهای خود دست به تولید ابزارهایی زدند که امروزه با نام صنایع دستی شناخته می شود. در ایران انواع صنایع دستی، با توجه به شرایط جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی، و نیازهای قوم های مختلف ایرانی پدید آمده است. به طور کلی می توان گفت صنایع دستی جنبه زیبایی و کاربردی دارد. همانطور که برای شما گفتیم، افراد، ابزارهایی را با استفاده از مواد اولیه ای که به صورت خام و از دل طبیعت گرفته شده است، تولید میکردند. به همین علت، محصولات صنایع دستی هر کشور و هر شهر کاملا متفاوت می باشد. ایران به علت تاریخ کهنی که دارد، سابقه بسیار زیادی در تولید صنایع دستی داشت است. در یونسکو حدودا 600 مورد صنایع دستی مربوط به کشورهای مختلف جهان وجود دارد که، بیش از 450 مورد آن مربوط به ایران می باشد. صنایع دستی مختلفی در ایران در حال تولید است، از جمله: فرش های دستباف در شهرهای مختلف( مشهد، تبریز، کاشان، اراک)، تولید های گلیم و جاجیم، تولید ظروف مسی و نقره، معرق کاری و میناکاری، سفال گری، ملیله و سوزن دوزی، خاتم کاری، قلمزنی، حصیر بافی و انجام انواع نقره کوبی
انواع صنایع دستی ایران
- یکی از قدیمی ترین صنایع دستی ایران، انواع بافندگی با دست می باشد که با عنوان نساجی سنتی هم شناخته می شود. یکی از قدیمی ترین بافت ها مربوط به دوره ساسانیان است که با عنوان زری دوزی شناخته میشد. و بعد از زری دوزی، پارچه های مخمل، ترمه، انواع روفرشی و غیره تولید شدند
- یکی دیگر از هنرهای بسیار قدیمی میناکاری است که قدمتی 5 هزار ساله دارد. نقاشی و ایجاد طرح با مینا روی ظروف فلزی را میناکاری می گویند
محصولات صنایع دستی
- دباغی یکی دیگر از محصولات صنایع دستی ایران می باشد. با استفاده از چرم حیوانات، کلاه، کیف، کفش، انواع لباس تولید می شود.
- یکی از هنرهای سنتی بسیار قدیمی مربوط به حصیر بافی است. در این هنر، وسایلی را با استفاده از نی، ترکه، برگ و ساقه درختان درست میکردند.
- سفالگری نیز به عنوان یکی از وسایل کاربردی و تزیینی مورد استفاده قرار میگیرد. در کار سفالگری به تولید ابزارها و وسایلی با استفاده از خاک می کنند
- قلمزنی و ایجاد نقش بر روی سطوح نیز یکی از قدیمی ترین صنایع دستی ایران می باشد. کار حکاکی روی فلز، چوب، مس، فیروزه و غیره انجام می شود و هرکدام دارای نان منحصر به فرد خود است. به عنوان مثال حکاکی روی چوب را خراطی می نامند.
- یکی دیگر از محصولات صنایع دستی در ایران انواع رودوزی می باشد مانند: سوزن دوزی بلوچ، پته دوزی، گلابتون دوزی، پولک دوزی و غیره.
حصیر بافی در گیلان
محصولات صنایع دستی
حصیر بافی در قسمت های مختلف ایران که، به رودخانه و دریا نزدیک باشند، و به درختان خرما، ساقه های گندم، نی و ترکه دسترسی داشته باشند، انجام می شود. این هنر دستی، در استانهایی مانند سیستان و بلوچستان، مازندران و گیلان، هرمزگان، کرمان، خوزستان رایج می باشد. اما حصیر بافی استان گیلان از قدمت زیادی برخوردار می باشد و اکثر مردم روستا به عنوان یک شغل خانگی از این محصول، کسب درآمد می کنند. قدمت حصیر بافی در استان گیلان به 6 هزار سال پیش برمیگردد.
برای ساخت یک زیر انداز حصیری به ابزاری مانند کلت و چاقو، دستگاه بافت چوبی، شانه چوبی نیاز است که با ذوق و هنر سازندگان، در کنار هم چیده می شوند.
نوع جدیدی از حصیر بافی که امروزه در گیلان انجام می شود حصیر بافی با استفاده از تسمه های پلاستیکی می باشد. به جای استفاده از نی و ترکه از تسمه های پلاستیکی استفاده می شود که عمر زیادی دارند.
ساخت زیراندازهای حصیری، کلاه، سبد، جامیوه‌ای، مبل ها و میزها، آباژورها، جای نان و غیره که بسیار شیک می باشند، در گیلان رواج دارد، و با نام مروار بافی شناخته شده است، و از ترکه های بسیار باریک استفاده می شود